ظرفیت های معدنی و موانع پیش روی معدن کاران کاشمری

در مناطقی از استان معادن مختلفی وجود دارد که باید به نحو مطلوب از آن بهره برداری و در کنار آن صنایع متناسب با محصولات معدنی ایجاد شود تا شاهد تاثیر گسترده آن ها در رشد و شکوفایی مناطق باشیم. این معادن که نعمت های خدادادی به شمار می آید از جمله ظرفیت های مناسبی است که رونق اقتصادی، اشتغال زایی و درآمد پایدار را برای مناطق مختلف استان به ارمغان می آورد. در شهرستان کاشمر هم ۲۵ معدن دارای پروانه بهره برداری وجود دارد که میزان ذخیره قطعی منابع آن ۱۳ میلیون و ۱۴۷ هزار تن و میزان استخراج اسمی سالیانه آن ۱۹۲ هزار و ۳۰۰ تن است که همین مسئله لزوم توجه به ظرفیت های معدنی شهرستان کاشمر را به ویژه در سال جهاد اقتصادی دوچندان می کند. ظرفیت هایی که به نظر می رسد تاکنون آن گونه که شایسته بوده به آن ها پرداخته نشده است. از این رو لازم است بیش از گذشته به این ظرفیت ها توجه شود و در زمینه ایجاد صنایع جانبی و مربوطه در راستای توسعه اقتصادی و صنعتی شهرستان کاشمر تلاش شود.
ظرفیت های غنی ذخایر معدنی در کاشمر

برای آشنایی بیشتر با ظرفیت های معدنی کاشمر با مسئول نمایندگی اداره صنعت و معدن و تجارت به گفت وگو نشستیم. «مهندس جواد خزاعی» به خراسان گفت: بر اساس نقشه های زمین شناسی ومطالعات ژئوفیزیکی و اکتشافی و همچنین بر اساس نقشه های هوایی در شهرسان کاشمر و توابع آن، ظرفیت های معدنی نظیر مس، طلا، فلدسپات، جیوه، تنگستن، مرمر، آهک، کائولن و… در کاشمر وجود دارد. ضمن این که بهترین «آنومالی های لیتوم» در جنوب کاشمر و تربت حیدریه است و علاوه بر آن، انبوهی از ذخایر خاک صنعتی بین تربت حیدریه و کوهسرخ وجود دارد. وی ادامه داد: در حال حاضر علاوه بر موارد مذکور، گزارش ها حاکی از وجود عناصر بسیار ارزشمند و کمیابی همچون تنگستن، مولیبدن و آنتیموان در این منطقه است. همچنین باید گفت شهرستان کاشمر در کمربندی فلززایی طلا و کائولن قرار دارد و در گسل درونه، فلزات زیادی یافت می شود. معادن مس بهاریه که به سمت بردسکن و غرب ادامه می یابد نیز بسیار مهم است و در مجموع می توان جایگاه ویژه ای برای معادن و صنایع معدنی در شهرستان کاشمر ترسیم کرد. خزاعی با اذعان به گسترش نیافتن این ظرفیت اقتصادی در منطقه خاطرنشان کرد: متاسفانه خطرپذیری بالای سرمایه گذاری در این بخش و نبود امکانات برای اکتشافات و پرهزینه بودن آن مانع از گسترش این صنعت در منطقه کاشمر و توابع آن شده است.

لزوم گسترش صنایع پایین دستی معدن

مسئول شهرک صنعتی کاشمر با تاکید بر لزوم ایجاد صنایع پایین دستی مربوط به معادن در این شهرستان تصریح می کند: متاسفانه علمی نبودن معدن کاری در ایران از جمله منطقه کاشمر که علت اصلی آن کمبود منابع مالی است باعث شده معدن کاری صرفا به حرفه ای برای فروش مواد معدنی به صورت خام تبدیل شود. این در حالی است که تولید ثروت و ارزش افزوده در این بخش فقط در گرو گسترش صنایع پایین دستی معدن و فرآوری محصولات معدنی است. «خزاعی» با اشاره به نمونه هایی از سرمایه گذاری های انجام شده در راستای توسعه صنایع مربوط به محصولات معدنی در کاشمر اظهار داشت:  تاسیس واحد تولید پودر مکانیزه و فرآوری خاک های صنعتی توسط شرکت تعاونی تلاش و توکل در اراضی بهاریه گامی کوچک اما مهم برای نیل به هدف تولید ارز ش افزوده در بخش معدن است. در همین راستا سرمایه گذاری در بخش مس شهرستان بردسکن توسط سرمایه گذاران چینی در حال انجام است و در آینده ای نزدیک واحد فرآوری مس در دیار «ترشیز» به بهره برداری می رسد.

مشکلات و چالش های معدن کاران

خزایی در ادامه صحبت هایش به مهم ترین مشکلات و چالش های بخش معدن اشاره کرد و گفت: کمبود یا نبود اعتبارات خاص این بخش با توجه به هزینه های بالای معدنی، اطلاع نداشتن معدن کاران از قانون معادن و استفاده از تسهیلات موجود، نبود اطلاع و همکاری بعضی از ادارات مرتبط با این بخش، کمبود ماشین آلات بخش معدن با توجه به هزینه های سنگین آن از جمله مشکلات و لزوم بیمه کردن معادن با توجه به خطر پذیری بالای این بخش و ایجاد هماهنگی و رایزنی های لازم برای فروش مواد استحصالی از معادن، از جمله نیازهای بخش معدن است.لازم است مسئولان ذی ربط در دولت و مجلس برای حل این مشکلات و تأمین نیازهای معدن کاران اقدامات لازم را انجام دهند. در ادامه گزارش برای آشنایی بیشتر با فعالیت ها و مشکلات پیش روی معدن کاران در کاشمر با مسئولان شرکت تعاونی تلاش و توکل به گفت و گو نشستیم. مدیرعامل شرکت تعاونی تلاش و توکل که فعالیت های متعدد معدنی در شهرستان کاشمر انجام می دهد، درباره ظرفیت های معدنی منطقه اظهار داشت: شهرستان کاشمر به لحاظ تنوع خاک های صنعتی و مرکزیتی که نسبت به دیگر معادن منطقه دارد، از ویژگی های خاصی برخوردار است. وجود ذخایر خوب کائولن و خاک های صنعتی در منطقه کاشمر و استان باعث رشد صنایع مرتبط در کاشمر و شهرهای اطراف شده است که از جمله می توان به احداث کارخانه کاشی زهره و کارخانه فرآوری کائولن اشاره کرد و باید گفت راه اندازی این کارخانه ها لزوم توسعه فعالیت های معدنی را دو چندان می کند که لازمه آن افزایش امکانات و رفع مشکلات معادن در این مسیر است. مهندس بامشگی با بیان مهم ترین مشکلات موجود در مسیر فعالیت معدن کاران تصریح کرد: کمبود تسهیلات مالی در بخش معدن، قیمت بالای ماشین آلات معدنی، هزینه بالای تعمیرات، لوازم یدکی، لاستیک، هزینه بالای حمل و نقل مواد معدنی، کمبود امکانات زیربنایی مانند جاده، برق و آب، تعرفه بالای حامل های انرژی و سوخت و افزایش حقوق دولتی معادن، بیمه، مالیات و عوارض از جمله موانع و مشکلات پیش روی معدن کاران است که امید است با رفع این مشکلات شاهد رشد بخش صنعت و معدن منطقه و شکوفایی اقتصادی باشیم.

کارخانه فرآوری کائولن در کاشمر احداث می شود

بامشگی در زمینه فعالیت های معدنی شرکت «تلاش و توکل» در کاشمر هم توضیحاتی ارائه می دهد. وی می گوید: شرکت تعاونی تلاش و توکل با ۲۵۰ نفر عضو و سرمایه ثبتی 7.2میلیارد ریال از سال ۱۳۷۱ در زمینه اکتشاف، استخراج و صنایع معدنی در سطح استان خراسان رضوی فعالیت می کند که عملیات صنعتی و معدنی این شرکت در منطقه کاشمر شامل بهره برداری از معدن کائولن بهاریه، بهره برداری از معدن خاک صنعتی «اوچ پلنگ»، تکمیل عملیات بهره برداری معدن خاک صنعتی بهاریه و احداث کارخانه فرآوری کائولن است و این تولیدات معدنی تأمین کننده بخشی از مواد اولیه صنایع کاشی، سرامیک، چینی، کاغذ، رنگ، لعاب و… در استان و کشور است. رئیس هیئت مدیره این تعاونی هم درباره احداث کارخانه فرآوری کائولن می گوید: احداث این کارخانه از صنایع مادر سرآغاز یک حرکت جدید در منطقه است.«مهندس حقی» خاطر نشان کرد: این کارخانه به لحاظ ظرفیت تولید دومین کارخانه فرآوری کائولن در کشور است که طی دو مرحله اجرا می شود. در مرحله اول خطوط سنگ شکن، دانه بندی و میکرونیزه با ظرفیت ۳۰ هزار تن در سال و در مرحله دوم خطوط شست و شوی کائولن با ظرفیت ۴۰ هزار تن در سال در زمینی به مساحت ۵ هکتار احداث می شود. با این توضیح که در حال حاضر عملیات محوطه سازی، احداث دیوار سنگ شکن و نصب مرحله اول سنگ شکن با حدود ۶ میلیارد ریال سرمایه شرکت تعاونی انجام شده است. مهندس بامشگی نیز با اشاره به این که حدود ۳ سال زمان می برد تا کارخانه به طور کامل تجهیز و ماشین آلات نصب و راه اندازی شود، می افزاید: سرمایه گذاری مورد نیاز، حدود ۱۰ میلیارد تومان پیش بینی شده است که با حمایت مسئولان و مساعدت بانک صنعت و معدن اکنون برای تأمین ۵۷ میلیارد ریال آن در مرحله عقد قرارداد هستیم و امیدواریم بتوانیم هرچه سریع تر روند اجرایی این کارخانه را طی کنیم؛ چرا که احداث کارخانه فرآوری کائولن در منطقه کاشمر منجر به تحولات عظیمی در منطقه می شود.