یک پژوهشگر مسائل بومی در کاشمر گفت: برات مصداقی بر اعتقاد به اصل معاد است که مردم این خطه با انجام اعمال مخصوصی به استقبال آن می روند.
حمید رضا بی تقصیر پژوهشگر مسائل بومی در کاشمر در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)_منطقه خراسان،در خصوص مراسم “چراغ برات” اظهارداشت: در کاشمرنیز مانند سایر نقاط کشور در ماه شعبان آیین های خاصی برپا می شود که مهمترین آنها “چراغ برات” است.
وی با اشاره به اینکه در این روزها همه بر سر قبور آشنایان و دوستان حاضر می شوند، بیان داشت: در این ایام همه منتظرند تا دیگران بر حسب رابطه کوچکی و بزرگی بر سر قبر عزیز سفر کرده شان حاضر شوند و با خوردن خرما، شکلات و حلوا فاتحه ای بخوانند.
بی تقصیر تصریح کرد: در کاشمر به ماه شعبان، ماه برات هم می گویند. نوعی فرهنگ یاریگری در این سه روز دیده می شود. همه برای تسلیت گویی و ابراز همدردی به داغدیدگان جدید و قدیم سر می زنند. نوعی صله رحم همگانی و ترویج عاطفه است.
این پژوهشگر بیان داشت: جهت دید و بازدید همگان بر سر قبور برای عبرت گیری از حال و احوال رفتگان و ماندگان حاضر می شوند؛ بر این اساس افراد یک فامیل صبح روز دوازدهم شعبان به سراغ پیرترین فرد درگذشته فامیل رفته و با حضور در جمع خانواده او به وی تسلیت می گویند و پس از خواندن فاتحه به سراغ بزرگ بعدی فامیل می روند.
وی گفت: این دیدار به صورت سلسله مراتبی از خانواده درگذشتگان ادامه دارد تا در آخرین ساعات عصر روز چهاردهم همه فامیل به سراغ خانواده کوچکترین متوفی فامیل رفته و با دادن تسلیت بر مزار متوفی فاتحه ای می خوانند.
بی تقصیر با بیان اینکه کاشمری ها معتقدند این سه شب، شب مرده هاست، افزود: اغلب مردم بر این باورند که در این ایام برات انسان نو می شود و به عبارتی سرنوشت او رقم می خورد. اقشار مختلف مردم بویژه کسانی که به تازگی عزیزی را از دست داده اند در این روز با حضور در مزار اموات ضمن درخواست آمرزش و زنده نگهداشتن یاد و خاطره درگذشتگان، آنان را در برکات میلاد یگانه منجی عالم بشریت حضرت مهدی(عج) شریک می سازند.
وی اظهارداشت: مردم کاشمر در روزهای چراغ برات علاوه بر مراسم عمومی که در همه مناطق خراسان مشترک است طی سال های گذشته خیمه ها و چادرهایی بر فراز قبور عزیزان نصب کرده و این دوره زمانی را برسرقبر عزیزان خود بیتوته می کنند.
بی تقصیر ادامه داد: در کاشمر رسم براین است که در آخربن ساعات 14 شعبان بعد از نماز مغرب و عشا نیز هر فرد به تعداد آرزوهای پاک و خالصانه اش ترکه ای از درختی پاک سرشت(انار یا انگور) مهیا و در چهار گوشه پشت بام خانه اش نصب می کند و بر انتهای هر ترکه تکه ای پنبه و یا پارچه ای پاک به نیت آرزوی مورد نظر خود وصل می کند.
وی افزود: سپس فرد به تنهایی و یا در حضور خانواده نیت و آرزویش را بعد از حمد و ثنای خدا و صلوات بر نبی اکرم(ع) و طلب سلامتی برای امام زمان(عج) مطرح کرده و خدا را به حق ولی عصر(عج) قسم می دهد تا گره گشای مشکلاتش باشد؛البته این رسم چند دهه است که به صورت جمعی برگزار نمی شود و فردی شده است.
این پژوهشگر مسائل بومی در خصوص چراغ برات در روستاهای شهرستان کاشمر اظهارداشت: از مراسم روز برات که بیشتر در روستاها رونق دارد، اجرای مراسم براتخوانی است که جوانان و نوجوانان روستا به خانه افرادی که به تازگی عزیزی را از دست داده‌اند، مراجعه کرده و اشعاری را در یادآوری روز برات قرائت می‌کنند و اهالی خانه نیز از آنچه در خانه موجود است، مانند خرما، شکلات، نقل و نبات، عناب و گردو به آنها می‌دهند و بدینوسیله از آنها تشکر می‌کنند.
وی ادامه می دهد : در روستاها رسم بر این است که شب نیمه شعبان تمام چراغ‌های خانه باید روشن باشد زیرا اعتقاد روستاییان بر این است که در این شب ارواح مردگان آن خانه به محل زندگی خود می‌ایند و اگر چراغ خانه روشن باشد، برای اهالی خانه دعای خیر کرده و در غیر این صورت آنان را نفرین می‌کنند.
گفتنی است که مردم کاشمر در نیمه ماه شعبان هر سال یعنی طی روزهای دوازدهم تا چهاردهم شعبان با برگزاری مراسم مذهبی ویژه ای با عنوان “برات” یاد و خاطره عزیزان از دست رفته را گرامی می دارند.
فهرست