از جمله نهادهایی که باید برای اجرای بهتر برنامه هایشان کارهای پژوهشی فراوانی انجام دهند شهرداری و شورای شهر است که به نظر می رسد جای واحدی به نام هسته پژوهش یا مرکز پژوهش ها در شورا و شهرداری کاشمر خالی است. برای بررسی جایگاه پژوهش در این دو نهاد مهم با چند مسئول به گفت وگو نشستیم.
یک استاد دانشگاه و عضو شورای شهر کاشمر در رابطه با جایگاه پژوهش در پروژه های شهری کاشمر به خراسان گفت: پژوهش مقوله ای است که هیچ کس ضرورتش را نمی تواند انکار کند و در واقع پژوهش از دوباره کاری و خطاهای مکرر جلوگیری می کند و آینده روشنی را برای کارها ترسیم و نواقص را بیان می کند. «مهندس احمد غزنوی» ادامه داد: متاسفانه باید بگوییم در مجموعه شهرداری و شورای شهر قبل از اجرای طرح ها راجع به نیازسنجی، امکان سنجی، آینده نگری و… مسائل پژوهشی نقش زیادی ندارد البته هنگام اجرای طرح ها با استفاده از مشاوران کارهای پژوهشی انجام می شود اما عقیده ام بر این است که بحث های پژوهشی باید خیلی جدی تر از این مدنظر قرار بگیرد و ما همیشه داده هایی داشته باشیم که بتوانیم بر مبنای آن ها تجزیه و تحلیل و سپس کارها را اجرایی کنیم. مثلا برای پروژه های حمل ونقل، فضای سبز و… باید آمار و اطلاعات را داشته باشیم و با توجه به نیازسنجی های صورت گرفته و مقایسه با میانگین های کشوری طرح ها را اجرایی کنیم و این امر کمک می کند که هم نیازهای مردم زودتر مرتفع شود و هم از اشتباهات جلوگیری شود.
از غزنوی سوال کردیم که آیا او هم معتقد است که جای مجموعه ای برای کارهای پژوهشی در شورا و شهرداری خالی است که در پاسخ از وی شنیدیم: جای مرکزی با عنوان «مرکز پژوهش های شورای شهر» خالی است تا طرح های مهمی که شهرداری در نظر دارد اجرایی کند. ابتدا توسط چنین مرکزی پژوهش های لازم بر روی آن انجام شود و بعد توسط این مرکز، نتیجه پژوهش ها به کمیسیون های تخصصی شورا ارائه شود و اعضای کمیسیون ها هم که البته باید اطلاعات و تخصص های لازم را داشته باشند تا در مورد آن نظر بدهند.متاسفانه جای چنین مرکزی خالی است و علاوه بر آن جای مرکز اطلاعات در خود شهرداری هم خالی است تا بتواند تمام معیارهای شهری را در اختیار اعضای شورا و شهردار قرار دهد تا شورا بتواند با تکیه بر آن برنامه ریزی مناسبی انجام دهد.
از این عضو شورای شهر در مورد لزوم استفاده از پژوهشگران و صاحب نظران خارج از شورا و شهرداری سوال کردیم، غزنوی اظهار داشت: شورا باید یک بانک اطلاعاتی از نخبه های شهر تهیه و به پاسداشت آن ها حداقل یک همایش سالانه برگزار کند و همچنین به سراغ آن ها برود تا بتواند از آن ها به عنوان مشاوران افتخاری در کنار شورای شهر استفاده کند و نظر آن ها را در طرح های مختلف دخیل کند. متاسفانه جای خالی آن ها هم در کنار شورا و شهرداری احساس می شود چرا که نخبه های خارج از مجموعه شورا و شهرداری می توانند در توسعه شهرستان نقش مهمی ایفا کنند اما با وجود این که تعداد نخبه های کاشمری چه در داخل شهرستان و چه در سایر نقاط کشور زیاد است اما بسیاری از آن ها ناشناخته اند که انجام این کار وظیفه کمیسیون فرهنگی شوراست اما متاسفانه باید بگوییم که ما «جشن دوقلوها» را برگزار کردیم اما جشن نخبه ها را نه! شک نیست که برگزاری جشن هایی مثل جشن دوقلوها هم خوب است ولی بهتر و زیباتر بود که جشن نخبه های شهرستان را هم برگزار می کردیم.رئیس شورای شهر کاشمر نیز در گفت وگو با خراسان ضمن اذعان به اهمیت موضوع پژوهش گفت: با توجه به روند توسعه سریع شهرها و لزوم کارهای مطالعاتی و فنی و بررسی دقیق پروژه ها مسلما نقش پژوهش باید نقش پررنگی باشد و به ویژه با توجه به رشد علم و دانشگاه ها باید از متخصصین در زمینه های مختلف استفاده شود.
آیا پروژه های شهری کاشمر مبتنی بر پژوهش های لازم اجرایی می شود یا خیر؟ شهردار کاشمر در پاسخ سوال خراسان تمامی اقدامات شهرداری را مبتنی بر پژوهش و کار تحقیقاتی دانست و گفت: تمام پروژه های شهری که به اجرا گذاشته می شود دارای طرح مصوبی است که باید به تایید مراجع مسئول برسد. یعنی هر طرحی را که ما می خواهیم اجرایی کنیم مشاوری در همان رشته مربوطه می گیریم و طرح با نظر مشاور تهیه و سپس در جلسات و کمیته های فنی بررسی می شود و در نهایت استانداری و نیز مسکن و شهرسازی استان در کارگروه های تخصصی طرح مورد نظر را مورد بررسی قرار می دهند و بعد از تصویب طرح ها اعتبارات مورد نیاز تخصیص پیدا می کند که بخشی از این اعتبارات را اعتبارات استانی و ملی تشکیل می دهد و بخش دیگری را شهرداری باید از محل درآمدهای خود تامین «مهندس علی اسماعیل پور» ادامه داد: در مجموع تمام طرح ها و پروژه ها را شهرداری اجرا می کند و دارای طرح فنی است و در ادامه کار هم دفتر فنی استانداری بر کارهای ما نظارت دارد به ویژه آن که در دفتر فنی استانداری و نیز مسکن و شهرسازی برای هر شهر یک نفر کارشناس مشخص شده که ارتباط مستقیم با ما دارد و لذا تمام کارهای ما به صورت تخصصی پیش می رود.
به شهردار گفتیم که این روال کاری که بیان کردید مربوط به زمانی است که یک پروژه می خواهد اجرا شود و اما سوال اینجاست که آیا برای اینکه اصولا چه پروژه ای را برای توسعه شهر اجرا بکنید هم کار پژوهشی و تحقیقی انجام می دهید که وی در پاسخ خاطرنشان کرد: برای هر طرحی که می خواهیم انجام دهیم مطالعات اولیه ای در کمیته های فنی و تخصصی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و اگر از دید فنی و اقتصادی با اقلیم منطقه سازگار باشد مورد تایید قرار می گیرد یعنی ما نمی توانیم در کاشمر، خودمان طرحی را تهیه و اجرا کنیم بلکه حتما باید مشاور گرفته شود و به تایید کارشناسان برسد. به عبارتی یک نظارت عالیه بر کار ما انجام می شود.ازاسماعیل پور پرسیدیم که آیا در بدنه شهرداری کاشمر خلاء یک معاونت پژوهشی احساس نمی شود، اسماعیل پور در پاسخ اظهار داشت: کمبود که مسلما هست چون شهرداری هایی مثل شهرداری کاشمر هنوز آن گستردگی مورد نیاز شهرداری ها را ندارند و لازم است که ما یک «هسته پژوهشی» داشته باشیم .