میراث معنوی؛ رازی نهفته در گردشگری کاشمر

شنیده می شود که اداره میراث فرهنگی کاشمر بر آن است تا به جای احداث موزه مردم شناسی طرحی دیگری را در قالب یک موزه در زیرزمین این اداره در خانه تاریخی دانش اجرا کند.

قدس انلاین:فعلاً نوع موزه مشخص نشده است ولی تقریباً بحث عدم ایجاد موزه مردم شناسی به علت کثرت وجود موزه های اینچنینی در شهرستان های اطراف،که دارای وجوه مشترک فرهنگی با کاشمر هستند،نهایی شده است.عده ای در این نهاد برآنند تا موزه را به فرش و قالی و صنایع وابسته اختصاص دهند.برخی معتقدند باید کاشمر دارای موزه تعزیه شناسی و آیین های مربوط به آن باشد.
نگارنده برآن نیست که با به فراموشی سپردن طرح احداث موزه مردم شناسی موافقت یا مخالفت کند.در باره موزه فرش و قالی و تعزیه و آیین های سوگ هم حرفی ندارد.قصد نگارنده آن است که بر لزوم توجه به آیین های سور و سوگ منطقه و در یک کلام فرهنگ عامه التفات بیشتری از سوی مراجع ذیربط مبذول شود.همان بحث شعار و فاصله از شعور در طرح های مربوط به میراث معنوی منطقه مشهود است.
روستاها و آبادی های کاشمر نیازمند طرح های مردم نگاری هستند.پیران در آخرین روزهای عمرشان چشم انتظار محققانی هستند دلسوخته و کارآزموده تا آن چه در سینه و دل و جان دارند تقدیمشان کنند .تا میراثی برای آیندگان باقی بماند.هنوز به یاد داریم که شورای فرهنگ عمومی شهرستان دو سال قبل طرح شناسایی آواها و نواهای قدسی شهرستان را به یکی از دانشگاه ها واگذار کرد از فرجام این طرح همه بی خبریم.گویا نافرجام ماند.
آمیختگی پیشینه تاریخی ـ باستانی شهرستان کاشمر در تلاقی با فرهنگ غنی، سنن، آداب و آیین‌های ریشه‌دار، بی‌تردید می‌تواند باعث طرح گردشگری علمی، با توجه به خرده فرهنگ های موجود در سطح منطقه، شود.برای شناسایی این خرده فرهنگ ها چه کار کرده ایم؟ آیین‌های محلی و بومی که یکی از عناصر میراث معنوی محسوب می‌شوند، که در موقعیت‌های زمانی و مکانی، همواره به کمک گردشگری آمده و جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داده‌اند.
تردیدی وجود ندارد بیشتر آداب، رسوم و سننی که از دل این سرزمین رؤیایی برمی‌خیزد، ریشه‌های عمیقی در شیوه‌های زندگی، فعالیت‌های روزمره و مناسبات اجتماعی در یک جامعه محلی دارد. در برخی از انواع مراسمی که در کاشمر برگزار می‌شود، نوعی ارتباط معنادار و به تعبیری دیگر، تعلق خاطر عمیق میان انسان و طبیعت یافت می شود.مردم کاشمر همچنان به نور و آب قسم می خورند.رمز و راز این روابط پیچیده زمانی چرخه جهت‌دار و درهم آمیخته را به بار معنا می‌نشاند که انسان خود را وامدار طبیعت دیده و به تحسین و تمجید او می‌نشیند و چنین است که شاهد برگزاری آیین‌های متعدد با غلظت و بار معنایی و معنوی گوناگون در منطقه هستیم.
در میل و نیاز متنوع گردشگران نوعی کشش و پی‌جویی اصالت‌های ریشه‌دار در سرزمین‌های مختلف، وجود دارد، بر همین اساس گاه برخی گردشگران با به جان خریدن برخی مصائب و مشکلات پیش رو، وارد مناطق بومی و محلی شده تا از نزدیک شاهد رویدادهای سنتی و آیین‌های منحصر به فرد و خاص منطقه شوند.آن‌چه این تجربه و شیوه از گردشگری نشان می‌دهد، نوعاً ورود به مناطق روستایی و خارج از محیط شهری و اسکان و اقامت در مساکن روستایی، استفاده از انواع خوراکی‌ها، غذاها و نوشیدنی‌های محلی و نیز قرار گرفتن به صورت کامل در فضای ذهنی یک زندگی روستایی با لمس همه واقعیت‌های موجود آن می باشد.
عجین‌شدن این حس و میل با آن‌چه در روحیات و افکار بی‌پیرایه و بی‌آلایش درونی انسان روستایی می‌گذرد، گذران اوقات در جوامع روستایی را جذاب‌تر و پایدارتر نگه می‌دارد.
این بخش از گردشگری، زمانی جذابیت دوچندان می‌گیرد که برخی سنن و آیین‌های محلی نیز به نمایش در آید.به جرات می توان مدعی شد که کاشمر همه داشته‌های نهفته در میراث معنوی را به قدر کفایت در خود داشته و در حفظ و پاسداشت آن هماره و در فراز و فرود تاریخ غنی و در عین حال پرتلاطم آن کوشیده است.اما همه آن‌چه گذشت و آن‌چه رسیده است، به آینده کفایت نمی‌کند؛ پیچیدگی‌های کلاف زندگی آمیخته به فنآوری‌های نوین امروزی و دل مشغولی‌های نسل امروز، قدری بار نگرانی را در نگاه پاسداران و وارثان اصیل ارزش‌ها و اصالت‌ها با گذشت زمان می‌افزاید.
به تجدید نشستن همه خاطرات گذشته و آن‌چه در ذهن به یادگار نشسته، بی‌تردید شنیدنی و دلنشین است؛ ازشوچره ها گرفته تا لودگی‌های مرسوم در یک عروسی باشکوه، از علم بندی‌ها ونخل گردانی ها تا قنبرخوانی ها و منقبت گویی ها، از دعای بارون تا باورهای چشم زخم،از روزگار سپری‌شده مردم سالخورده تا تنهایی نسل موبایل و اینترنت،این موارد و بسیاری از موارد دیگر وقتی به یاد می‌آید، به حسرت منتهی می شوند.