روستاها و آبادی‌های کاشمر نیازمند طرح‌های مردم نگاری هستند؛ پیران در آخرین روزهای عمرشان چشم انتظار محققانی هستند دلسوخته و کارآزموده تا آنچه در سینه و دل و جان دارند، تقدیمشان کنند تا میراثی برای آیندگان باقی بماند.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) – منطقه خراسان، هنوز به یاد داریم که شورای فرهنگ عمومی شهرستان کاشمر دو سال قبل طرح شناسایی آواها و نواهای قدسی شهرستان را به یکی از دانشگاه‌ها واگذار کرد، از فرجام این طرح همه بی‌خبریم،گویا نافرجام ماند!
آمیختگی پیشینه تاریخی ـ باستانی شهرستان کاشمر در تلاقی با فرهنگ غنی، سنن، آداب و آیین‌های ریشه‌دار، بی‌تردید می‌تواند باعث طرح گردشگری علمی، با توجه به خرده فرهنگ‌های موجود در سطح منطقه شود.
برای شناسایی این خرده فرهنگ ها چه کار کرده‌ایم؟ آیین‌های محلی و بومی یکی از عناصر میراث معنوی محسوب می‌شود که در موقعیت‌های زمانی و مکانی، همواره به کمک گردشگری آمده و جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داده‌اند.
حمیدرضا بی‌تقصیر، پژوهشگر مسائل اجتماعی در شهرستان کاشمر در گفت‌وگو با خبرگزاری
دانشجویان ایران(ایسنا) – منطقه خراسان، گفت: تردیدی وجود ندارد بیشتر آداب، رسوم و سننی که از دل این سرزمین رؤیایی برمی‌خیزد، ریشه‌های عمیقی در شیوه‌های زندگی، فعالیت‌های روزمره و مناسبات اجتماعی در یک جامعه محلی دارد.
وی افزود: در برخی از انواع مراسمی که در کاشمر برگزار می‌شود، نوعی ارتباط معنادار و به تعبیری دیگر، تعلق خاطر عمیق میان انسان و طبیعت یافت می‌شود و مردم کاشمر همچنان به نور و آب قسم می خورند.
وی ادامه داد: رمز و راز این روابط پیچیده زمانی چرخه جهت‌دار و درهم آمیخته را به بار معنا می‌نشاند که انسان خود را وامدار طبیعت دیده و به تحسین و تمجید او می‌نشیند بدین جهت است که شاهد برگزاری آیین‌های متعدد با غلظت و بار معنایی و معنوی گوناگون در منطقه هستیم.
بی‌تقصیر عنوان کرد: در میل و نیاز متنوع گردشگران نوعی کشش و پی‌جویی اصالت‌های ریشه‌دار در سرزمین‌های مختلف، وجود دارد که بر همین اساس گاه برخی گردشگران با به جان خریدن برخی مصائب و مشکلات پیش‌رو، وارد مناطق بومی و محلی شده تا از نزدیک شاهد رویدادهای سنتی و آیین‌های منحصر به فرد و خاص منطقه شوند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی در شهرستان کاشمرگفت: آنچه این تجربه و شیوه از گردشگری نشان می‌دهد، نوعاً ورود به مناطق روستایی و خارج از محیط شهری و اسکان و اقامت در مساکن روستایی، استفاده از انواع خوراکی‌ها، غذاها و نوشیدنی‌های محلی و نیز قرار گرفتن به صورت کامل در فضای ذهنی یک زندگی روستایی با لمس همه واقعیت‌های موجود آن می‌باشد.
وی گفت: عجین‌شدن این حس و میل با آنچه در روحیات و افکار بی‌پیرایه و بی‌آلایش درونی انسان روستایی می‌گذرد، گذران اوقات در جوامع روستایی را جذاب‌تر و پایدارتر نگه می‌دارد.
وی خاطرنشان کرد: این بخش از گردشگری، زمانی جذابیت دوچندان می‌گیرد که برخی سنن و آیین‌های محلی نیز به نمایش درآید.
به جرات می‌توان مدعی شد که کاشمر همه داشته‌های نهفته در میراث معنوی را به قدر کفایت در خود داشته و در حفظ و پاسداشت آن همواره و در فراز و فرود تاریخ غنی و در عین حال پرتلاطم آن کوشیده است.
اما همه آنچه گذشت و آنچه رسیده است، به آینده کفایت نمی‌کند؛ پیچیدگی‌های کلاف زندگی آمیخته به فنآوری‌های نوین امروزی و دل مشغولی‌های نسل امروز، قدری بار نگرانی را در نگاه پاسداران و وارثان اصیل ارزش‌ها و اصالت‌ها با گذشت زمان می‌افزاید.
به تجدید نشستن همه خاطرات گذشته و آنچه در ذهن به یادگار نشسته، بی‌تردید شنیدنی و دلنشین است؛ از علم بندی‌ها ونخل گردانی‌ها تا قنبرخوانی‌ها و منقبت‌گویی‌ها، از دعای بارون تا باورهای چشم زخم، از روزگار سپری‌شده مردم سالخورده تا تنهایی نسل موبایل و اینترنت، این موارد و بسیاری از موارد دیگر وقتی به یاد می‌آید، به حسرت منتهی می‌شود.